Thanh thiếu niên là đối tượng được nhắc đến nhiều nhất về khả năng hứng chịu áp lực từ bạn bè vì thiếu kinh nghiệm sống, cũng như những thay đổi về tâm sinh lý khiến các em dễ bị tác động..
Áp lực do bạn bè gây ra không phải lúc nào cũng tốt vì ở độ tuổi mà trẻ chưa phát triển về nhân cách một cách đầy đủ, tính tò mò về giới tính, thích khám phá và trải nghiệm, bạn bè của con bạn có thể làm những điều xấu hoặc vi phạm pháp luật, từ đó con bạn sẽ là đối tượng dễ bị ảnh hưởng và làm theo những hành vi tương tự.
Bài viết sẽ giúp bạn hiểu áp lực từ bạn bè là gì và 3 ảnh hưởng tiêu cực đối với sự phát triển của trẻ.
Áp lực từ bạn bè là gì?
Áp lực từ bạn bè là khi con bạn bị ảnh hưởng bởi những người trong cùng một nhóm xã hội (độ tuổi, trường lớp, v.v.). Từ đây trẻ sẽ phải thay đổi thái độ, giá trị hoặc hành vi của mình để phù hợp với các tiêu chuẩn của nhóm.
Áp lực này còn được coi là sự ảnh hưởng của bạn bè lên trẻ, cụ thể là khi trẻ phải làm điều gì đó mà mình không thích nhưng phải thực hiện vì muốn được bạn bè chấp nhận và đánh giá cao. Những hành động này đôi khi cũng có thể bắt nguồn từ ý muốn của trẻ.
Tại sao con bạn dễ bị ảnh hưởng bởi áp lực từ bạn bè ở lứa tuổi thiếu niên?
Vỏ não trước chưa phát triển đầy đủ
Vỏ não trước vẫn chưa phát triển hoàn thiện ở độ tuổi thanh thiếu niên, đây được coi là nơi chịu trách nhiệm gây ra những hành vi bốc đồng ở trẻ, nó đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát tính khí và tính cách.
Ở độ tuổi này, trẻ phải đối mặt với sự dao động của nồng độ hormone, những thay đổi trong cảm xúc và tình cảm khiến chúng không đủ trưởng thành để xử lý những vấn đề một cách an toàn và tỉnh táo.
Bên cạnh đó, thanh thiếu niên còn dễ bị ảnh hưởng bởi bạn bè, vì chúng đang trong giai đoạn phát triển và muốn tách mình khỏi sự ảnh hưởng của cha mẹ.
Tuy nhiên, tại thời điểm này, chúng họ vẫn chưa thể xác lập được giá trị của bản thân, thiếu hiểu biết về những mối quan hệ giữa người với người và chưa nhận thức được hậu quả mà hành động của mình gây ra.
Mong muốn được hòa nhập
Đúng, đây cũng là một trong những nguyên nhân tạo nên áp lực bạn bè ở tuổi teen. Từ lâu, trong suốt quá trình tiến hóa, con người luôn phải hợp tác nhau để sống sót. Bị từ chối hoặc tẩy chay ra khỏi nhóm đồng nghĩa với cái chết vì họ không thể tự kiếm thức ăn và chiến đấu với động vật hoang dã và kiếm đủ thức ăn.
Bản năng đó vẫn còn ảnh hưởng đến chúng ta và những đứa trẻ ngày nay. Để được công nhận, chúng ta phải điều chỉnh thái độ, hành vi và niềm tin để phù hợp với hệ thống giá trị của cộng đồng nơi ta sinh sống.
Chuẩn mực xã hội
Chuẩn mực xã hội là những suy nghĩ, cảm xúc và hành vi được các thành viên trong cùng một nhóm xã hội chấp nhận vì những điều này được coi là đúng đắn và phù hợp. Các tiêu chuẩn này được chia sẻ trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua lời nói và hành động của các thành viên trong nhóm.
Mạng xã hội
Các mạng xã hội như Facebook hay Instagram ngày nay cũng góp phần quan trọng trong việc làm nghiêm trọng áp lực từ bạn bè ở tuổi teen. Nghiên cứu cho thấy những người dành thời gian cho mạng xã hội thường xuyên trong tuần có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm cao hơn 2,7 lần bình thường.
3 tác hại của áp lực tiêu cực từ bạn bè
Một số thanh thiếu niên có thể chọn thử những điều mà bình thường chúng không hứng thú, chẳng hạn như hút thuốc hoặc hành động chống đối xã hội. 3 tác động rõ ràng nhất trong số những tác động của áp lực tiêu cực từ bạn bè, đó là:
Tiếp xúc với nội dung khiêu dâm
Nghiên cứu cho thấy hầu hết các sở thích xem khiêu dâm và chứng nghiện sex đều bắt đầu ở tuổi vị thành niên. Xem nội dung khiêu dâm có thể bắt đầu từ một hành động làm theo bạn bè. Những đứa trẻ này có thể bắt đầu từ việc xem ảnh khỏa thân / bán khỏa thân của các cô gái đến các nội dung khiêu dâm.
Bạn có thể sẽ thích đọc:
—
Ở độ tuổi tiền dậy thì hoặc dậy thì, cùng với sự tò mò mạnh mẽ về giới tính và việc sở hữu điện thoại thông minh, con bạn có khả năng cao xem nội dung khiêu dâm cùng bạn bè.
Sau đó, có khả năng sẽ xảy ra một cuộc “cạnh tranh” xem ai là chuyên gia về nội dung khiêu dâm, để thể hiện kiến thức về giới tính, con bạn có thể xem nó một cách bí mật và thường xuyên, thậm chí là thức khuya. Do tính chất gây nghiện của nội dung khiêu dâm, trẻ có thể trở nghiện mà bạn không hề hay biết.
Đó là lý do tại sao các bậc cha mẹ thông minh nên hành động ngay lập tức để ngăn chặn những nội dung độc hại tiếp cận cuộc sống của trẻ, bằng cách cài đặt các công cụ lọc nội dung trực tuyến để giảm thiểu nguy cơ con cái tiếp xúc với nội dung khiêu dâm.
Bên cạnh đó, việc tiếp cận sớm và nghiện phim khiêu dâm có nhiều khả năng dẫn đến hành vi tình dục như gửi, nhận và truyền bá tin nhắn, hình ảnh, video,. Hành vi khiêu dâm có thể gây tổn hại đến danh tiếng của cả một đời người nhưng lại bị thanh thiếu niên ngày nay coi thường.
Sexting
Sexting (Gửi tin nhắn khiêu dâm) được định nghĩa là việc gửi, nhận hoặc chuyển tiếp các tin nhắn khiêu dâm qua qua email hoặc các ứng dụng nhắn tin khác.
Bên cạnh sự tò mò, mong muốn được khám phá cơ thể của người khác, áp lực tiêu cực từ bạn bè cũng là yếu tố chính dẫn đến việc phân biệt giới tính. Khi con bạn nhìn thấy bạn bè của mình tham gia vào các cuộc trò chuyện tình dục, chúng sẽ cảm thấy mình không xứng tầm hoặc sẽ bị coi thường nếu chúng từ chối gửi ảnh khỏa thân của bản thân.
Nếu con bạn là con trai và bạn bè của nó đều có hình ảnh khiêu dâm của một cô gái nào đó trong điện thoại, con trai của bạn có thể cảm thấy áp lực khi buộc phải làm điều tương tự.
Mặt khác, nếu con bạn là con gái và các bạn gái khác đang khoe khoang về việc gửi ảnh khỏa thân cho bạn trai của chúng, con bạn sẽ nhận thức rằng bản thân cũng cần phải làm như vậy vì người khác cũng đang làm điều tương tự.
Có những sự thật là con bạn đang không nhận thức và có thể kiểm soát được mức độ lan truyền của những hình ảnh đó. Nạn nhân của việc gửi tin nhắn khiêu dâm có thể bị tổn hại đến tâm lý và danh tiếng của một cách nghiêm trọng.
Ngoài ra, việc gửi tin nhắn khiêu dâm cho trẻ dưới 18 tuổi được xem là bất hợp pháp và là hành động quấy rối. Thanh thiếu niên có thể bị buộc tội vi phạm tình dục nếu họ thực hiện nhận hoặc phát tán các hình ảnh hoặc video khiêu dâm của một người dưới 18 tuổi.
Viện Quốc gia về Lạm dụng Ma túy Hoa Kỳ đã khảo sát và phát hiện ra vào năm 2016, có 1,9 triệu thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 12 đến 17 đã sử dụng ma túy bất hợp pháp. Hầu hết những thanh thiếu niên này cho biết đã được các bạn đồng trang lứa mời và giới thiệu.
Khi chúng nhìn thấy tất cả bạn bè của mình đang thử và sử dụng ma túy, do đó chung suy nghĩ ma túy là một phần trong trải nghiệm bình thường và có lợi cho bản thân.
Bên cạnh đó, để được chấp nhận và hòa nhập, đa phần trẻ em sẽ đồng ý khi bạn thân của chúng mời uống rượu hoặc sử dụng ma túy. Hoặc chúng có thể tìm đến những chất này chỉ đơn giản vì tò mò.
Việc sử dụng các công cụ lọc nội dung trực tuyến không chỉ giúp bạn giữ an toàn cho con mình trước những nội dung tin nhắn tình dục như khiêu dâm, mà nó còn cho bạn biết khi trẻ tìm kiếm thông tin về chất kích thích và ma túy trên Internet.
Giúp con bạn kiểm soát áp lực từ bạn bè ở lứa tuổi vị thành niên
Điều quan trọng là phải có sự cân bằng giữa bản thân và bạn bè. Dưới đây là 3 cách hữu ích để giúp con bạn làm điều này.
Giảm thiểu tác hại của áp lực từ bạn bè – Giao tiếp với con bạn một cách hiệu quả
Luôn giao tiếp với con bằng những cuộc trò chuyện vui vẻ và thân mật sau giờ học, trong giờ ăn hoặc trước khi đi ngủ. Điều này có thể giúp con bạn cảm thấy thoải mái hơn khi nói chuyện với bạn nếu trẻ cảm thấy bị “ép buộc” làm điều gì đó mà trẻ không thích (chẳng hạn như buôn bán dâm, sử dụng chất kích thích).
Một quan niệm sai lầm phổ biến ở các bậc cha mẹ là khi cha mẹ lo lắng rằng con mình bị ảnh hưởng tiêu cực từ bạn bè, họ thường chỉ trích bạn bè của con, điều này sẽ càng khiến trẻ trở nên lén lút khi chơi, vui đùa hoặc thậm chí có thể muốn gặp gỡ nhiều hơn với những đứa trẻ đó.
Vì vậy, điều quan trọng là phải nói chuyện, lắng nghe nhưng không được phán xét. Cha mẹ phải luôn nhẹ nhàng giúp con nhận thấy được sự ảnh hưởng của các bạn cùng trang lứa.
Giáo dục về lòng tự trọng và sự tự tin cho con
Những đứa trẻ có lòng tự trọng cao thường chống lại áp lực tiêu cực từ bạn bè tốt hơn.
Bạn có thể giúp con xây dựng lòng tự trọng và sự tự tin của bằng cách khuyến khích con thử những điều mới mẻ để tạo cơ hội thành công và tiếp tục cố gắng ngay cả khi mọi thứ khó khăn. Bạn cũng có thể là một hình mẫu và chỉ cho con cách thể hiện sự tự tin là như thế nào.
Hãy luôn khen ngợi con của bạn vì điều đó rất quan trọng để xây dựng lòng tự trọng và sự tự tin cho trẻ.
Gợi ý cách giúp trẻ biết từ chối
Con bạn có thể đang cần sự giúp đỡ để từ chối khéo léo một việc gì đó mà trẻ không thích nhưng vẫn muốn giữ được lòng tự trọng của mình. Ví dụ, bạn bè có thể rủ rê con bạn dùng Steroid (thuốc tăng cơ bắp).
Thay vì chỉ đơn giản và có thể làm mất lòng bằng cách nói “Không, cảm ơn”, con bạn có thể trả lời với những câu như “Không tốt, nó khiến bệnh hen suyễn của mình nặng hơn” hoặc “Không, mình không thích cách này, nó làm cơ thể mình có mùi”.
Ngoài ra, bạn cũng nên khuyến khích con nên đa dạng hóa các mối quan hệ và tạo cơ hội để trẻ được làm quen bạn bè ở các môi trường khác nhau, bao gồm thể thao, sinh hoạt gia đình hoặc câu lạc bộ.
Từ đó, con bạn sẽ có rất nhiều lựa chọn hơn là việc chúng trở nên quá phụ thuộc vào một nhóm nào đó chỉ bởi vì chúng có quá ít bạn bè.
Bạn cũng nên đọc về:
—
