Tác động của nội dung bạo lực lên não và hành vi trẻ em ngày một nghiêm trọng bởi trẻ em ngày nay đắm chìm trong các phương tiện giải trí và truyền thông tin tức cũng như có thể sử dụng các thiết bị kết nối Internet ở bất cứ đâu hoặc bất cứ lúc nào chúng muốn. Do sự phát triển của Internet và hàng tỉ nội dung được cập nhật lên mạng mỗi ngày, con bạn rất có khả năng tiếp cận với nội dung bạo lực.
Trong hơn sáu thập kỷ qua, hàng trăm nghiên cứu đã được thực hiện về chủ đề này. Các nghiên cứu thực nghiệm đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với bạo lực trên phương tiện truyền thông khiến trẻ em hoặc trẻ thanh thiếu niên có hành vi hung hăng hơn ngay sau đó. Nhiều nghiên cứu cho thấy việc tiếp xúc với nội dung bạo lực khi còn nhỏ sẽ có khả năng có hành vi hung hăng và bạo lực khi trưởng thành. Có nghĩa là tác động của nó rất lâu dài.
Bài viết bên dưới sẽ giúp cha mẹ hiểu nội dung bạo lực tác động đến não con bạn như thế nào.
Thế nào là nội dung bạo lực?
Theo WHO, bạo lực là việc cố ý sử dụng vũ lực hoặc quyền lực, dù đe dọa hay thực tế để chống lại người khác hoặc chống lại một nhóm hoặc cộng đồng, dẫn đến hoặc có khả năng cao dẫn đến thương tích, tử vong, tổn hại tâm lý, kém phát triển. Nội dung bạo lực được xem là những đoạn text, hình ảnh, video có chứa những hành vi trên.
Bạo lực là chủ đề phổ biến trên các phương tiện truyền thông (ví dụ: chương trình truyền hình, phim, video, trò chơi điện tử, âm nhạc, sách và truyện tranh) và ngày càng xuất hiện nhiều hơn trên Internet khi ngày càng nhiều trẻ tiếp cận với môi trường mạng.
Não con bạn thích nghi với môi trường bên ngoài thế nào?
Theo Charles Zeanah, Jr. từ Đại học Tulane University, sự phát triển của não bắt đầu vào tuần thứ tư trước khi sinh và tiếp tục ở tuổi trưởng thành, do đó sự phát triển cấu trúc não (định hình cách con bạn trở thành con người của mình) phụ thuộc vào sự di truyền sinh học (gen) và kinh nghiệm cá nhân.
Bạn cần hiểu nền tảng phát triển của não trong giai đoạn này là vô cùng quan trọng khi các mạch thông tin cơ bản trong não bộ được liên kết trước tiên, với các mạch cao cấp hơn xây dựng trên các mạch cơ bản này hơn, dẫn đến sự hình thành các kỹ năng. Trải nghiệm được đưa vào cấu trúc của não bộ thông qua sự phát triển dựa trên kinh nghiệm (experience-expectant development) và sự phát triển phụ thuộc vào kinh nghiệm (experience-dependent development).
Có thể bạn cũng thích nội dung này:
—
Sự phát triển dựa trên kinh nghiệm (experience-expectant development) đề cập đến những trải nghiệm được mong đợi, chẳng hạn như khi thông tin thính giác phức tạp tạo điều kiện cho sự phát triển của xử lý ngôn ngữ.
Sự phát triển phụ thuộc vào kinh nghiệm (experience-dependent development) là duy nhất và riêng biệt đối với mỗi người khi mà sự hình thành tích cực của các kết nối synap mới (trong suốt thời gian tồn tại) dựa trên tương tác của con bạn với môi trường (ví dụ: ghi nhớ các sự kiện, thu thập từ vựng).
Vì vậy, những trải nghiệm bất lợi sẽ có tác động tiêu cực đến sự phát triển của não bộ và các mối đe dọa, lạm dụng và bạo lực dẫn đến việc kích hoạt quá mức hệ thống mạch sợ hãi và phản ứng căng thẳng, từ đó sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của não bộ của con bạn.
Độ dẻo dai của não giảm dần theo thời gian, có những giai đoạn quan trọng trong quá trình phát triển của não bị ảnh hưởng bởi cả những trải nghiệm tốt và xấu và việc ảnh hưởng đến não tiêu cực trong những giai đoạn nhạy cảm này làm cho việc phục hồi trở nên khó khăn hơn có thể dẫn đến một số hậu quả nghiệm trọng đến mức không thể thay đổi được.
Tác động của nội dung bạo lực lên não của thanh thiếu niên thế nào?
Bộ não thích nghi với môi trường xung quanh và phát triển bằng cách trở nên liên kết với nhau hơn và chuyên biệt hơn (chẳng hạn như bộ phận não đóng vai trò ra quyết định). Một nghiên cứu kéo dài 23 năm do Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) thực hiện nhằm khám phá sự phát triển của não bộ, bao gồm các cơ chế và ảnh hưởng đến sự phát triển đó.
Nghiên cứu kết hợp hình ảnh não bộ, di truyền học và đánh giá tâm lý/hành vi tập trung vào đối tượng thanh thiếu niên để xem xét các tác động của bạo lực lên não bộ của trẻ, nó có thể là chấn thương cấp tính một lần, mãn tính (ví dụ: tái phát) và chấn thương phức tạp.
Mối quan hệ giữa bạo lực và sự phát triển của não phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, và có bằng chứng cho thấy các tác động, mức độ bạo lực khác nhau sẽ gây ra các loại chấn thương lên não ở những cá nhân, môi trường và giai đoạn phát triển khác nhau. Khi bộ não trưởng thành bằng cách kết nối với nhau nhiều hơn, sự dẻo dai của quá trình trưởng thành của não mang lại cả mặt tốt và mặt xấu. Ví dụ, 75% các bệnh tâm thần xảy ra ở độ tuổi 20.
Tuy nhiên, não của thanh thiếu niên khác với não của trẻ em hoặc người lớn. Vì não bộ rất dễ thích nghi trong thời kỳ thanh thiếu niên và thậm chí vẫn có thể thay đổi cho đến khi con bạn đạt 25–30 tuổi, đây có thể được xem là giai đoạn “nhạy cảm” nếu như phải tiếp xúc với những nội dung bạo lực, khiên não có những thay đổi tiêu cực hơn.
Tác động của nội dung bạo lực lên hành vi con bạn?
Bên cạnh những tác động chính lên não bộ, báo cáo kết quả và một báo cáo tiếp theo vào năm 1982 của Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia Mỹ đã xác định những tác hại chính của việc xem nội dung bạo lực:
- Trẻ em có thể trở nên kém thông cảm và thiếu hơn hơn với nỗi đau và nỗi khổ của người khác.
- Trẻ em có thể sợ hãi thế giới xung quanh hơn.
- Trẻ em có thể dễ cư xử theo những cách hung hăng hoặc có hại đối với người khác.
Nghiên cứu của các nhà tâm lý học L. Rowell Huesmann, Leonard Eron và những người khác bắt đầu từ những năm 1980 đã phát hiện ra rằng những đứa trẻ tiếp cận thường xuyên với nội dung bạo lực khi còn học tiểu học có xu hướng biểu hiện mức độ hành vi hung hăng cao hơn khi chúng trở thành thanh thiếu niên. Những trẻ xem nội dung bạo lực thường xuyên khi mới 8 tuổi có nhiều khả năng bị bắt và bị truy tố về hành vi phạm tội khi trưởng thành.
Một nghiên cứu khác đã phát hiện ra rằng việc tiếp xúc với nội dung bạo lực có thể khiến con bạn mất nhạy cảm với bạo lực trong thế giới thực và đối với một số trường hợp thấy nội dung bạo lực ngày càng trở nên thú vị hơn.
Làm gì để bảo vệ con khỏi nội dung bạo lực?
Nội dung bạo lực càng lúc càng nghiêm trọng vì nó len lỏi vào Internet rất nhiều, và con bạn, với mật độ sử dụng Internet cho việc học tập, giải trí, rất có thể sẽ tiếp cận các kiểu bạo lực này.
Để bảo vệ con tốt hơn đặc biệt khi bạn không có thời gian bên con, bạn cần chủ động bảo vệ con bằng cách dùng công cụ lọc nội dung sử dụng AI để ẩn và chặn các hình ảnh/video tiếp cận đến con bạn, hạn chế tối đa tác nhân tiêu cực ảnh hưởng đến sự phát triển của não và cả hành vi sau này của con.
Có thể bạn cũng sẽ thích những nội dung này:
