Giới trẻ đang kết nối và trao đổi qua mạng xã hội nhiều hơn bao giờ hết, đặc biệt là trong mùa dịch Covid-19 khi giao tiếp trực tiếp bị hạn chế. Số lượng người dùng trao đổi thông tin và giao tiếp trực tiếp tỉ lệ thuận với rủi ro phát ngôn thù hận trên mạng.
Do chúng ta không thể kiểm soát được người khác nói gì, vì vậy bạn cần chủ động trong việc chuẩn bị cho con mình những kỹ năng quan trọng để chọn lọc và điều hướng những nội dung mà con tiếp xúc.
Phát ngôn thù hận trên mạng là gì?
Phát ngôn thù hận được hiểu là bất kỳ hình thức giao tiếp nào bằng lời nói, chữ viết hoặc hành vi tấn công hoặc sử dụng ngôn ngữ miệt thị hoặc phân biệt đối xử liên quan đến một người hoặc một nhóm dựa trên tôn giáo, sắc tộc, quốc tịch, v.v. của họ.
Phát ngôn thù hận trên mạng là những hành vi trên nhưng được thể hiện ở trên các phương tiện truyền thông xã hội như mạng xã hội, diễn đàn, trang web game, v.v.
Tại sao ngôn từ kích động thù địch lại đặc biệt xảy ra trên các nền tảng như vậy? Mỗi phút, có hàng triệu bài đăng được tạo và chia sẻ trên mạng xã hội. Phạm vi và quy mô của nội dung trực tuyến rất lớn, đến mức người kiểm duyệt không thể thực thi các điều khoản dịch vụ của nền tảng theo cách thủ công.
Các hệ thống dựa trên trí tuệ nhân tạo vẫn còn mới và thiếu sự hiểu biết về ngữ cảnh để xác định đâu là lời nói căm thù và đâu là lời phê bình chính trị, hoặc ý kiến không được phép cho phép. Ngay cả với các điều khoản chi tiết nhất, cả người kiểm duyệt con người và hệ thống dựa trên trí tuệ nhân tạo đều có thể bị nhầm lẫn và hiểu sai.
Phát ngôn thù hận có giống như bắt nạt trên mạng?
Phát ngôn thù hận trên mạng và bắt nạt trên mạng thường bị hiểu trùng lặp. Bắt nạt trên mạng là khi ai đó cố tình lặp lại lời nói hoặc hành động để làm tổn thương cảm xúc của người khác, khiến họ cảm thấy tồi tệ, xấu hổ, được thể hiện qua phương tiện truyền thông xã hội.
Thông thường, nhưng không phải lúc nào, bắt nạt trên mạng có thể liên quan đến việc hạ nhục người khác dựa trên các đặc điểm như chủng tộc, khuynh hướng tình dục, tôn giáo, khuyết tật hoặc hình ảnh cơ thể của họ. Trong một số trường hợp, tùy thuộc vào động cơ và nội dung của hành vi gây hấn, bắt nạt trên mạng cũng có thể được định nghĩa là những phát ngôn thù hận.
Có thể bạn cũng thích tìm hiểu về:
—
Tại sao con người lại có những phát ngôn thù hận trên mạng?
Con người lại có những phát ngôn thù hận trên mạng vì nhiều lý do.
- Phản ánh niềm tin chính trị, sắc tộc thực sự của một người hoặc sự chán ghét đối với một nhóm người.
- Sản phẩm của những người đến từ môi trường mà những lời nói tục tĩu là phổ biến.
- Thiếu hiểu biết: Điều này hay xuất hiện ở những lần “troll” hoặc cố ý khiêu khích người khác. Điều này thường thấy trên internet, nơi cái gọi là “troll” tham gia vào hành vi này như một trò tiêu khiển. Họ đôi khi thốt ra một câu nói thô tục mà không hề biết đó là lời nói tục tĩu và có thể gây khó chịu và tổn thương.
Tips cho cuộc trò chuyện hiệu quả về phát ngôn thù hận trên mạng với con?
Nhẹ nhàng và cởi mở
Trò chuyện luôn là một trong những cách ngăn ngừa hiệu quả nhất nếu như chúng được vận dụng hiệu quả. Bạn nên có những cuộc trò chuyện cởi mở và chân thành với con về cuộc sống và trải nghiệm trực tuyến của con như cách bạn quan tâm đến cuộc sống của con ở trường học.
Đừng nghiêm trọng hoá nó. Những cuộc trò chuyện ban đầu này không nhất thiết phải nghiêm túc và nặng nề, hãy khiến vấn đề này có thể dễ dàng bày tỏ và trao đổi như những cuộc cuộc trò chuyện thông thường tại bàn ăn hoặc khi xem TV.
Một khi bạn đã loại bỏ bớt các rào cản và áp lực, con bạn sẽ dễ dàng chia sẻ với bạn bất kỳ mối quan tâm nào mà con có thể có.
Bạn có thể bắt đầu bằng cách đặt một số câu hỏi như:
- Con đang dùng mạng xã hội nào?
- Tại sao con lại chọn mạng xã hội đó?
- Bạn bè con có hay sử dụng hay không?
- Con có thấy điều gì trên mạng xã hội khiến con lo lắng hay khó chịu không?
Hãy chủ động và thường xuyên trò chuyện thay vì mới bắt đầu mở lời khi vấn đề xảy ra và đảm bảo rằng con bạn biết rằng con có thể tìm đến bạn khi gặp bất kỳ vấn đề nào. Nếu có thể, hãy tự trải nghiệm các nền tảng mà con đang sử dụng.
Bình tĩnh nếu như con gặp vấn đề
Nếu như con bạn đang thật sự gặp vấn đề, và bạn cảm nhận được điều đó, thay vì nóng vội và liên tục đặt câu hỏi cho con, bạn nên bình tĩnh và cho con thời gian để giải thích.
Tức giận, nóng vội và phán xét là cảm giác thường thấy của mọi cha mẹ, tuy nhiên, nếu bạn không kiềm chế lại, khả năng con bạn mở lòng và chia sẻ những gì đang diễn ra với bạn sẽ càng thấp.
Bên cạnh đó, bất kỳ sự thù ghét nào nhắm vào trẻ cần được xem xét nghiêm túc như khi nó xảy ra trong cuộc sống bên ngoài đời thực.
Trẻ em nên làm gì nếu bắt gặp phát ngôn thù hận trên mạng?
Với sự phát triển của phương tiện truyền thông, khả năng cao trẻ em (thậm chí là con bạn) gặp phải những lời nói thù địch trực tuyến. Đáng buồn là không có cách chữa trị cho những phát ngôn thù hận trên mạng, nhưng luôn có cách để chống lại nó. Vì vậy, cha mẹ cần đảm bảo con mình sẽ luôn tỉnh táo và nhận thức rõ những gì họ nên làm nếu họ bắt gặp lời nói căm thù trực tuyến. Bên dưới là một số cách:
- Nếu con bạn bị ảnh hưởng trực tiếp: điều quan trọng là con cần phải nói cho bạn những gì con cảm thấy và từ đó, bạn có thể giúp con đối phó với những cảm xúc này.
- Nếu con bạn không bị ảnh hưởng trực tiếp: Nếu trẻ nhìn thấy ngôn từ kích động thù địch trên mạng, điều quan trọng là chúng phải nói với người mà chúng tin tưởng, là cha mẹ hoặc giáo viên chẳng hạn. Điều quan trọng là trẻ phải hiểu rằng những gì đã nói là thù hận và sai, đi ngược lại số đông giá trị của xã hội.
Bạn có thể cũng sẽ thích đọc về:
—
