Hành vi hung hăng ở trẻ em – những trẻ có xu hướng bạo lực thường thiếu các kỹ năng xác định và giải thích vấn đề một cách khách quan. Trong vụ một học sinh đâm chết cô giáo khi bị nhắc nhở về việc xăm trổ mới đây, có lẽ học sinh đó nhận định là quá nhục nhã, bị khinh bỉ, nên mới đưa ra quyết định phi lý.
Sự hung hăng ở trẻ em bắt đầu từ đâu?
Lý do sinh học: Nội tiết tố (hormone)
Hành vi hung hăng của trẻ em có thể bị ảnh hưởng bởi hormone và do tính khí bẩm sinh. Sự khác biệt về mức độ hormone và chất dẫn truyền thần kinh khiến một số trẻ dễ tính, trong khi những trẻ khác thì không.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự hung hăng ở trẻ em đối với người khác được điều chỉnh bởi lượng testosterone (hormone nam) cũng như một số rối loạn chức năng của vùng não trước (nơi kiểm soát, điều chỉnh hành vi của con người).
Lý do gia đình: cha mẹ nóng tính
Áp lực công việc, gánh nặng tài chính và xung đột hôn nhân tạo ra căng thẳng cho các bậc cha mẹ, dẫn đến việc trẻ phải gánh chịu những hệ quả này.
Chịu áp lực gia tăng và thiếu các kỹ năng kỷ luật tích cực, cha mẹ có xu hướng sử dụng các phương pháp giáo dục bạo lực với con họ. Những hành vi bạo lực này khiến trẻ chấp nhận rằng hành vi bạo lực là bình thường giữa người với người.
Các hành vi bạo lực của cha mẹ dần dần hình thành hành vi gây hấn trong trẻ. Tỷ lệ và xu hướng bạo lực đối với người khác ở trẻ em bắt đầu từ đây.
Việc bị người lớn đối xử nghiêm khắc, thiếu nhất quán khiến trẻ luôn trong tâm trạng bất an. Cảm giác lo lắng, bất an khiến trẻ sống khép kín, không chịu khám phá hoặc phản ứng tích cực với những tình huống mới, mối quan hệ mới. Điều này hạn chế trẻ em tham gia các hoạt động tăng tương tác với mọi người xung quanh và xây dựng các mội quan hệ lành mạnh, hoc hỏi các kĩ năng xã hội cần thiết.
Có thể bạn cũng sẽ thích:
—
Thà bị mắng còn hơn bị bỏ qua
Sự hung hăng của trẻ thường ở những trẻ thiếu các kỹ năng như xác định và giải thích vấn đề một cách khách quan hoặc giải quyết vấn đề một cách linh hoạt. Họ khó xác định cảm xúc của người khác và có xu hướng coi hành vi của người khác là thù địch vì họ luôn bị đối xử bạo lực.
Những trẻ thường xuyên bị đối xử bạo lực sẽ trở nên chú ý hơn và nhạy cảm hơn với mọi tình huống. Họ giải thích những người đó là thù địch và do đó dẫn đến phản ứng thù địch, thẳng thắn đối với những người tạo ra dấu hiệu nguy hiểm ngay cả khi đó chỉ là vô tình.
Minh họa tốt nhất cho hành vi hung hăng của trẻ em là khi chúng nhìn thấy người khác cười, chúng ngay lập tức nghĩ rằng một người đang “cười” với chúng. Hoặc, khi nhìn thấy hai người bạn nói chuyện với nhau, họ ngay lập tức tin rằng những người đó đang “nói xấu họ”. Hoặc, gọi tên một người bạn nhưng nếu anh ta không chào hoặc quay lại vì đơn giản là không nghe thấy thì sẽ được hiểu là “thiếu lịch sự”, cần phải xử lý.
Vụ học sinh đâm cô giáo trọng thương sau khi bị nhắc nhở về hình xăm có lẽ được học sinh hiểu là hành vi sỉ nhục, coi thường, dẫn đến sự đâm chém phi lý như vậy.
Khi vi phạm, trẻ em thà bị mắng để cảm thấy được kết nối hơn là bị phớt lờ như việc không ai quan tâm như thể chúng không tồn tại trên đời. Những cảm xúc tiêu cực này sẽ bùng phát thành hành vi bạo lực nghiêm trọng khi các em bước vào tuổi vị thành niên với những xáo trộn tâm sinh lý.
Hậu quả
Sự hung hăng ở trẻ em cũng xuất phát từ cảm giác bất lực, xấu hổ khi bị xem là một học sinh bị cô lập.
Bước vào tuổi dậy thì, đối mặt với những thay đổi tâm sinh lý, trẻ cần sự hướng dẫn, giám sát của cha mẹ. Cha mẹ và thầy cô nên quan tâm và dành nhiều thời gian hơn cho con, nhưng thực tế cho thấy đây là lúc cha mẹ bỏ qua con nhiều nhất.
Đặc biệt, đối với những phụ huynh có hành vi bạo lực với con, các hành vi đó trở nên tồi tệ hơn khi con có kết quả học kém. Cha mẹ trở nên mệt mỏi sau nhiều năm quản lý mà không có kết quả khả quan. Họ quyết định từ bỏ, để trẻ muốn làm gì thì làm.
Nhiều cha mẹ tránh đối mặt vấn đề hoặc trực tiếp nói chuyện với con họ. Đó là lý do tại sao trẻ em ghét gia đình, trường học và bạn học của chúng nhiều hơn.
Trẻ em từ đây bắt đầu kết bạn với những người cùng cảnh ngộ và thành lập các nhóm bắt nạt quấy rối các học sinh khác trong và ngoài trường. Lúc này, bạo lực đã trở thành thói quen trong hành vi của trẻ, có thể dẫn đến những hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng hơn trong tương lai.
Để ngăn chặn hành vi hung hăng ở trẻ em, cha mẹ cần học cách quản lý cảm xúc của trẻ
Sự hung hăng của trẻ em ngày nay là kết quả của những hành vi bạo lực của cha mẹ, giáo viên và người lớn, ngay từ khi trẻ còn nhỏ.
Để ngăn chặn hành vi hung hăng của trẻ, trước tiên, cha mẹ phải học cách quản lý và nhận thức được cảm xúc của con để thực hành và cải thiện các kỹ năng làm cha mẹ tích cực. Tương tự, ở trường, giáo viên cần học cách kiểm soát cảm xúc của mình để đối phó với trẻ dựa trên các nguyên tắc kỷ luật tích cực.
Người lớn nên nhận ra rằng sự hung hăng ở trẻ là hệ quả của việc thiếu kỹ năng. Cha mẹ và giáo viên thay vì coi trẻ như một kẻ hư hỏng hay một học sinh bị cô lập, hãy trang bị và giáo dục trẻ các kỹ năng như xác định và diễn giải vấn đề một cách khách quan, giải quyết vấn đề linh hoạt, nhận biết và thấu hiểu cảm xúc của người khác; cách kiểm soát hành vi, cảm xúc hiệu quả.
